Thế hệ chúng ta, có lẽ đã quá quen thuộc với vai trò đồng tiền dự trữ thế giới của USD. Mọi thanh toán quốc tế đều thực hiện bằng USD, mọi tỷ giá đều gắn với USD, mọi ngân hàng quốc gia dự trữ USD và trái phiếu chính phủ Mỹ, người ta còn định giá giá trị tài sản của mình sang USD xem có mất giá không … Vai trò của USD dường như trong hiểu biết và ký ức của chúng ta được coi là một điều hiển nhiên khó thay đổi. Nhưng có lẽ vì đời người là quá ngắn để được chứng kiến việc các đồng tiền dự trữ trên thế giới cũng không thoát khỏi quy luật thịnh suy. Trước USD, đã có nhiều những đồng tiền khác được coi là đồng tiền dự trữ (global reserve currency) của thế giới như hình dưới đây. 

Như vậy  đồng USD cho đến 2021 là được tròn 100 năm tuổi thọ trong vai trò là global reserve currency.

Vậy 1 đồng tiền trở thành đồng tiền dự trữ thế giới như thế nào và mất đi cái vị thế đó như thế nào? 

Nhìn lại lịch sử của đồng Pounds. Suốt thế kỷ 19 và 20  (trước chiến tranh thế giới thứ 2) là thời kỳ hưng thịnh của nước Anh. Thời kỳ này, nước Anh là chủ nợ của rất nhiều nước vì nhiều lý do: từ các khoản nợ tài chính, đến việc thanh toán cho việc mua tài nguyên từ các nước thuộc địa của Anh, và cả những khoản tiền để mua các mặt hàng khoa học kỹ thuật mà thời ấy Anh là số 1.  Đó là những lý do mà Pounds trở thành đồng tiền dự trữ trong giai đoạn này, vì hầu hết các nước đều cần đến Pounds để thực hiện thanh toán cho giao dịch hay trả nợ. 

Sau đó vì tham vọng quá lớn trong Chiến tranh thế giới thứ 1 và chiến tranh thế giới thứ 2,  Anh từ chủ nợ thành con nợ vì liên tục phải in tiền để tài trợ cho chiến tranh bất chấp phá vỡ gold standard. Mỹ gần như đứng ngoài  cuộc chiến cho đến tận cuối chiến tranh thế giới thứ 2 khi tham gia thả 2 trái bomb xuống Hiroshima và Nagasaki để xí phần. Trong quá trình này Mỹ giàu lên nhờ bán vũ khí phục vụ các nước chiến tranh và thu về rất nhiều vàng. Khi chiến tranh thế giới kết thúc, Mỹ là nước có dự trữ vàng lớn nhất thế giới và quay lại thiết lập bản vị vàng với mức cố định 1 ounce vàng = 35 USD, và rồi lại không giữ được bản vị vàng. 

Thật khó để nói là bao lâu nữa vai trò của USD sẽ bị thay thế, nhưng có thể thấy ngày đó đang đến rất gần. Nếu mọi người chịu khó theo dõi bản tin Đọc báo cùng nhau hàng tuần sẽ thu nhặt được các tin tức liên quan đến quá trình chuyển đổi rất âm thầm và lặng lẽ này 

  • Trung Quốc lần đầu tiên vay nợ lãi suất âm cho kỳ hạn 5 năm từ Châu Âu
  • Canada gia hạn thỏa thuận hoán đổi ngoại tệ với TQ
  • Trung Quốc tăng cường cho vay các nền kinh tế nhỏ để gia tăng ảnh hưởng 
  • Nga lần đầu tiên trong lịch sử dự trữ vàng nhiều hơn USD
  • Quy mô in tiền kích thích của Fed, lượng excess reserve của bank tại Fed
  • Trung Quốc tăng tốc bán trái phiếu Mỹ và không còn là chủ nợ lớn nhất 

Khó khẳng định được CNY sẽ là đồng tiền dự trữ kế tiếp nhưng tiến trình và nỗ lực cho quá trình này thì đang diễn ra âm thầm và lặng lẽ. 

Không gì thoát khỏi được quy luật thịnh suy. 

"The farther backward you can look, the father forward you are likely to see"