LÝ DO GÌ ĐÃ KHIẾN BẠN ĐÁNH RƠI VÀNG?

LeoX đã viết liên tục về vàng trong năm 2019, đã có rất nhiều thời điểm để mua. Nhưng lần nào cũng vậy, cứ lúc vàng lên nóng thì mọi người mới nhao lên.

Trong khi nhiều người hứng khởi khi giá vàng tăng liên tiếp những ngày gần đây, thì cũng có nhiều người ngậm ngùi tiếc nuối. Những tâm lý dưới đây là tâm lý phổ biến khi LeoX thực hiện khảo sát trong Cộng đồng đầu tư bền vững - làng LeoX. 
 

Thất bại không phải mẹ của thành công, quá trình "reflection" sau đó mới quyết định nó có phải mẹ của thành công hay không. Cùng nhìn lại những tâm lý đã có để xem mình rút ra được điều gì nhé? 
 

(1) Vì rất tiếc không biết đến group sớm hơn--> Những người chọn vote phương án này thực ra sẽ vẫn có khả năng sẽ bị mắc phải những vấn đề từ các lựa chọn khác. Bạn nên tự nhìn nhận lại xem mình có thể mắc phải các vấn đề tâm lý khác nữa không để tránh vấp phải lần sau thay vì nghĩ AQ là nếu biết đến group này thì mình mua chắc. "It's alway easier said than done" - nhìn lại thì bao h cũng thấy dễ hết. 
 

(2) Vì chần chừ chờ nó hạ mới mua/ vì thấy giá chạy mất rồi nên sợ ---> Vấn đề về quản lý tâm lý khi đầu tư. Vàng cũng có nhiều đợt hạ, nhưng mong muốn nó hạ về giá trước khi tăng, hoặc về giá đáng lẽ mình đã có thể mua được là 1 bẫy tâm lý. Có khi nó xuống đến đó bạn lại thở phào, may quá mà mình chưa mua í chứ. :D  
 

LeoX tự đặt nguyên tắc cho mình là ko mua vào các đợt tăng nóng, bid ask gap cao và chênh lệch với giá thế giới lớn, nhưng LeoX không bị rơi vào cái bẫy tâm lý là muốn mua giá "đáng lẽ mình đã mua được". Nhiều người nhìn rủi ro trên mức giá đã tăng, nhưng nếu nhìn từ cơ bản, bạn sẽ hiểu là giá vàng lúc 4x bức tranh đã rõ ràng hơn nhiều so với lúc 3x. Khi bạn không hiểu điều này thì bạn cứ ngóng nó về 3x cơ. Mà không hiểu thì tốt nhất không nên đầu tư cho khỏi thấp thỏm. 
 

(3) Vì tiền đang gửi tiết kiệm chưa đến kỳ hạn rút --> Cái này cũng là 1 tâm lý mà LeoX từng mắc phải khi đầu tư cổ phiếu năm 2013, sắp đến ngày đáo hạn nên chờ cố thêm vì nghĩ chắc nó chưa tăng nhanh được đâu. Nhưng xác suất phán đoán ngắn hạn xác suất đúng - sai là 50 - 50, nên việc bỏ con cá rô để ôm con săn sắt khi mình đã nghiền ngẫm, nung nấu, nghĩ chán chê thấu đáo là 1 việc rất sai lầm. Còn nếu bạn cũng chưa hiểu tại sao thì không cần phải thấy tiếc hay buồn vì lý do này làm gì. Không rút là đúng! Ko nên đầu tư cái gì mình chưa hiểu. 
 

(4) Vì thấy giá vàng lên đỉnh lịch sử rồi nên sợ --> Lý do này thì chắc chưa đọc hết series bài về vàng của LeoX hoặc đọc rồi mà không hiểu. Vàng là tài sản đầu tư có tính chu kỳ, và nó luôn vượt đỉnh cũ vào chu kỳ của nó. Hãy phân tích vàng trong 1 chu kỳ lịch sử đủ dài vì 1 đời người là quá ngắn ngủi so với hành trình của vàng trong lịch sử. Ray Dalio có 1 câu quote: "If you don't own gold, you know neither economic nor history". Tuy nhiên câu này đừng hiểu là cần mua vàng cả đời, lúc nào có tiền là mua 1 ít nhé. Cách đó lại rất kém hiệu quả nếu sai chu kỳ. Cứ hình dung khi bạn mua vàng năm 2011 mà cầm đến tận 2018 mà xem.

(5) Vì không đủ hiểu biết về vàng --> Không hiểu thì không đầu tư, bạn đã làm đúng, không cần phải tiếc làm gì. Còn nếu tiếc vì đã không hiểu thì giờ cũng vẫn có thể nghiên cứu để hiểu. :)
 

(6) Vì bận quá không có đủ thời gian để tìm hiểu/ vì không có tiền/ tiền đang để dành cho việc riêng/ vì chôn vốn vào BĐS --> Những lý do này thì chỉ tự bạn mới nhìn nhận và đánh giá lại được thôi. 
 

(7) Vì đọc series bài về vàng rồi mà không hiểu lắm --> Hơi đáng tiếc vì LeoX luôn welcome mọi người đặt câu hỏi nếu không hiểu. Slogan của group là " There is no such thing as a stupid question" - Không có câu hỏi nào là ngu ngốc cả, nhằm khuyến khích mọi người hỏi và hiểu ngọn ngành. Nếu bạn còn e dè trong việc hỏi để khai thác trí tuệ của một cộng đồng gồm những người nhiệt tình giải đáp giúp bạn vậy thì là bạn đang tự làm mình thiệt rồi. 
 

(8) Vì chỉ phân bổ 1 phần nhỏ tài sản vào vàng --> Cái này liên quan đến cả tâm lý và kiến thức. Khi bạn chưa hiểu, chưa đủ mạch lạc và chưa chịu tư duy thì sẽ không dám đầu tư nhiều.  Mà chỉ đầu tư thử 1 ít cũng là 1 dạng bẫy tâm lý. Thử 1 ít đúng nó cũng chả làm bạn giàu lên, chỉ làm bạn sướng vì thấy mình đúng. Còn nếu sai thì cảm giác đỡ tiếc nuối. Đây là 1 bẫy tâm lý nên tránh trong mọi khoản đầu tư. Bạn cần vượt qua việc ngại tư duy và đi đến tận cùng của vấn đề để có thể đưa ra đc quyết định có tính hiệu quả với tổng tài sản thay vì "minimize regret" - đúng thì vui mà sai thì đỡ tiếc. 
 

(9) Thời bình thì kênh đầu tư khác lợi nhuận cao hơn --> Tất nhiên rồi. Nếu đầu tư vàng vào 2011 thì đương nhiên là quá kém hiệu quả nhưng 2019 thì lại khác. Bạn cần hiểu được tại sao nó khác thì mới đánh giá được mức độ lợi nhuận là cao hay thấp so với các kênh đầu tư khác. Cái đó là điểm key.  
 

(10) Tiếc vì bán ra sớm/ Cầm lâu quá rồi nên thấy lên là đem chốt lời  --> Hoặc là bạn không hiểu tại sao bạn đang cầm vàng, hoặc là bạn muốn tận dụng mua ra bán vào để có thêm lợi nhuận. Lời khuyên của LeoX là đừng cố lướt lát đầu cơ với vàng. Vàng đầu tư thì là nơi trú ẩn an toàn khi bão, nhưng đầu cơ lại tiềm ẩn rủi ro vì biến động nhanh và chênh lệch giá mua bán lớn. Ai cũng thích lợi nhuận ngắn hạn, ai cũng thích lãi nhanh, nhưng đó là cái bẫy tâm lý. Không phải tự nhiên mà những tỷ phú trên thế giới đều là người có tư duy và tầm nhìn dài hạn. 
 

(11) Vì đợi 1 cơ hội khác lớn hơn  --> Nếu bạn chắc chắn là lớn hơn thì chúc mừng bạn đã tìm đc cơ hội hiếm trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên lưu ý là vàng thực ra cũng là tiền, ah không chính là tiền chứ nên thanh khoản không phải vấn đề lớn khi bạn cần dùng đến nó. In case bạn chờ cơ hội lớn kia không biết đến bao giờ thôi. 
 

LeoX đã khẳng định rất nhiều lần, trong dọc suốt các bài viết của mình rằng quản lý tâm lý và cảm xúc là cái khó nhất trong đầu tư, khó hơn việc học kiến thức nhiều. Do đó bạn rất cần nhìn lại tâm lý của mình 1 cách thành thật và trung thực. Có thể khi bạn ngồi lại 1 mình để quán chiếu lại, gạt cái tôi sang một bên,  bạn sẽ tự nhận ra rằng trong số các lý do bên trên có những lý do là cái cớ để trốn tránh nhìn thẳng vào nguyên nhân khác mà thôi.
 

_______________________

LeoX viết phần trên cũng được mấy hôm, lúc vàng vẫn còn nóng > 60 mà để lại chưa dám post lên sợ tác động đến tâm lý mọi người trong thời điểm nhạy cảm. 
 

Còn hiện tại thì chắc nhiều người chờ bài viết này lắm đây. Chắc hẳn một số người đang hoang mang lo lắng vì trót đu đỉnh? một số người thì hỉ hả biết ngay sẽ vậy mà? một số người lại nôn nóng liệu giờ có mua vào được không?

Trước hết LeoX xin nhắc lại là LeoX chỉ cung cấp những phân tích của mình để giúp mọi người có thêm thông tin và kiến thức. LeoX luôn khẳng định nhiều lần rằng mình không có khả năng tư vấn thời điểm mua bán ngắn hạn. Xác suất quyết định ngắn hạn của LeoX cũng chỉ 50:50 - không hơn gì nhiều bạn ở đây. Tại sao vậy? Tại vì trong ngắn hạn có quá nhiều yếu tố tác động đến vàng mà toàn yếu tố chả thể nào phân tích phán đoán được. 
 

Nếu 2019 mua vàng vì chiến tranh thương mại, thì chắc cứ thấp thỏm theo những dòng Twitt của Trump? Có chúa mới biết Trump nghĩ gì sau những quyết định và những dòng chia sẻ đầy bất ngờ và cảm hứng. Hôm nay bắt tay rất lạc quan tích cực sắp đạt đến thỏa thuận, 3 bữa sau lại áp thêm 1 mức thuế mới. Có đoán cũng chỉ là thuyết âm mưu và xác suất sai là 50%. Sao lại dành nỗ lực 80% thời gian của mình vào 1 việc mà xác suất đúng cũng chỉ 50:50, lần này trúng lần khác trượt? 
 

Các yếu tố tác động ngắn hạn trong 2020 cũng vậy, làm sao biết được khi nào có Vắc xin? Làm sao biết được bao nhiêu doanh nghiệp sẽ chết cho đến khi vắc xin được sản xuất đại trà? mà liệu Nga có muốn sản xuất đại trà vắc xin trong bối cảnh chính trị như hiện nay hay không? Vắc xin đó liệu đã đủ an toàn hay chưa? 
 

Đó là còn chưa kể đến việc các Ngân hàng Trung ương - 1 player lớn trên thị trường vàng, liệu có vì những lý do trên mà dừng mua vàng ko? Bao giờ các quỹ ETF - 1 player lớn khác sẽ chốt lãi hiện thực hóa lợi nhuận? Hay ngày mai liệu có xảy ra căng thẳng trên Biển Đông hay Đài Loan hay không nữa? Sau tradewar thì là covid, sau covid sẽ là gì ? Nếu cứ chơi đuổi hình bắt bóng theo từng sự kiện vậy thì đau tim lắm. Các yếu tố ngắn hạn này có phân tích đúng thì cũng nên tự ý thức là do may thôi, lần sau vẫn trượt như thường. 
 

LeoX không đưa ra các phán đoán ngắn hạn được là vì vậy. Đưa ra mà không có niềm tin vào nó, thì là vừa làm ảnh hưởng đến tâm lý mọi người, vừa ảnh hưởng đến uy tín của LeoX. Ngoài ra, phương án với từng hoàn cảnh cụ thể cũng sẽ không giống nhau. Bạn đang ôm rất nhiều tiền mặt sẽ nên quyết định khác với những bạn đã mua vàng vào từ 2019 rồi. Bạn chỉ có tiền ngắn hạn sẽ khác với bạn có tiền nhàn rỗi vài năm. Mức độ hiểu biết cũng như khả năng kiểm soát tâm lý của mỗi người cũng mỗi khác, không thể có chung 1 lời khuyên được. 
 

Đối với những yếu tố ngắn hạn không thể dự báo, LeoX sẽ đặt ra nguyên tắc và tuân thủ tuyệt đối những nguyên tắc đó. Ví dụ như không mua những lúc thị trường nóng, bid - ask rộng, chênh lệch với giá thế giới cao. Quy tắc đó có thể lần nào đó khiến LeoX bỏ lỡ mất cơ hội tạm thời, nhưng sẽ lại là cứu cánh cho lần khác. 
 

Bất cứ khi nào thấy mình lẫn trong đám đông, thì cần giật mình tự nhắc nhở bản thân để tách ra. Nhưng để tách được ra, bạn cần nhìn được bản chất của vấn đề và biết được mình đang đi đâu. Như anh bạn dưới đây nè.

Cho những bạn còn nhiều băn khoăn khi đọc đến đây, để giải mã những băn khoăn của mình, LeoX gợi ý bạn nên trả lời 2 câu hỏi (1) Bạn có tin vàng là loại tài sản đóng vai trò là cán cân giá trị cho tiền giấy như nó đã từng trong hàng triệu năm lịch sử không? (2) Tiền giấy đã được in ra ở mức nào và liệu sắp tới có phải in tiếp nữa không?  
 

2 câu hỏi này thực ra LeoX đã trả lời trong series bài về vàng rồi, cần theo dõi thêm để update thôi. Đặt câu hỏi đúng là bước đầu tiên để tư duy đúng!