Ngồi thử các kiểu, LeoX phát hiện ra một điều rất quan trọng trong chu kỳ này. Điều đó được thể hiện trong bức hình dưới đây.
Trước khi nói sâu hơn về bức hình trên. LeoX muốn đảm bảo là mọi người đều hiểu là quan điểm của LeoX về việc chúng ta đang ở cuối chu kỳ nợ lớn không thay đổi trong suốt 2 năm qua. Một cuộc khủng hoảng/ suy thoái nặng nề, lớn hơn khủng hoảng tài chính 2008 là tình huống nên được chuẩn bị. Các nỗ lực phán đoán ngắn hạn chỉ nhằm mục đích để xác định xem chúng ta còn thời gian để take các cơ hội ngắn hạn thay vì phải cầm sẵn ô chờ trời mưa không mà thôi.
Các bài viết như thế này nhằm mục đích giúp bạn hiểu về bối cảnh, nắm bắt được tình hình thực tế để đặt kỳ vọng hợp lý, chuẩn bị cho các tình huống có thể xảy ra chứ không nhằm mục đích đưa ra một kết luận duy nhất và tự tin là nó sẽ thế vì việc xác định timing khủng hoảng hay dự báo thị trường ngắn hạn là rất khó, với bất kỳ ai. Do đó nên đọc để hiểu tình hình, biết cái gì cần theo dõi, nắm được kiến thức mà LeoX chia sẻ , cách tư duy vấn đề, chứ không nên chỉ dựa dẫm vào câu kết luận mọi người nhé.
Quay lại bức ảnh trên. Bữa trước LeoX có nói, sau yield curve twist, thông thường phải 12-24 tháng, thì bắt đầu giai đoạn suy thoái. Có nghĩa là chúng ta có lẽ sẽ còn thời gian. Tuy vậy thì đó là con số trung bình thống kê từ lịch sử, không thể khẳng định chắc nịch được là tương lai cũng sẽ phải 12 hay 24 tháng như vậy, nó hoàn toàn có thể là 6 tháng hoặc con số bé hơn chứ. Đó là điều khiến LeoX vẫn không dừng tìm mọi cách để tìm thêm các dữ kiện có thể cho mình thêm manh mối cho vấn đề này.
Và biểu đồ trên cho thấy một điểm thú vị mà LeoX cho rằng rất quan trọng. Paste lại biểu đồ dưới đây kèm giải thích cho các bạn dễ nhìn:
Nhìn biểu đồ trên bạn sẽ thấy một đặc điểm khác biệt của bối cảnh chúng ta hiện tại so với các giai đoạn trước. Thông thường khi Fed tăng lãi suất, phải đến 1 chặng nào đó mới xảy a yield curve twist. Năm 2000 là khi lãi suất đã tăng được nửa quãng tăng. Năm 2005, lãi suất cũng đã tăng đến gần đỉnh. Năm 2019 yield curve twist khi lãi suất đang ở đỉnh. Còn hiện nay khi Fed mới tăng lãi suất được xíu xiu thì đã xảy ra yield curve twist rồi. Dễ sợ thật.
Sự kiện này gợi LeoX nhớ đến giai đoạn 1930s. Có lẽ vì có khá nhiều điểm tương đồng mà Ray Dalio thường xuyên so sánh giai đoạn hiện tại với giai đoạn diễn ra suy thoái 1930s - thời kỳ đại khủng hoảng - thời kỳ mà sự mất mát đình trệ kéo dài cả chục năm mà một trong những nguyên nhân là do thất bại của Ngân hàng Trung Ương trong việc điều hành chính sách tiền tệ. Giai đoạn đó lãi suất cũng tiệm cận 0, khiến Ngân hàng Trung Ương hết room để xoay sở, và việc tăng lãi suất sau đó dù mới chỉ là tăng một chút xíu đã trở thành nguyên nhân kéo dài cuộc đại khủng hoảng tới cả chục năm.
Bối cảnh hiện tại cũng tương tự , lãi suất giảm tiệm cận 0, các công cụ kích thích kinh tế hỗ trợ được sử dụng tối đa và giờ đến giai đoạn chúng ta phải đối mặt với việc buộc phải tăng lãi suất và việc này dường như sẽ rất khó khăn. Năm 2018, Fed đã từng muốn chấm dứt việc duy trì lãi suất thấp (để kích thích kinh tế sau khủng hoảng tài chính 2008) và mong quay lại trạng thái bình thường. Tuy vậy mới chỉ tăng được một chút Fed đã vội giảm lãi suất, trước cả khi covid xuất hiện.
Chart trên cho chúng ta thấy, kinh tế đã trong trạng thái nhờn thuốc với kích thích và rất dễ bị tổn thương bởi lãi suất tăng.
Năm 2000 - khủng hoảng dotcom khá nặng nề tuy vậy còn nhiều room để hạ lãi suất. Lãi suất hạ nhanh từ hơn 6% xuống hơn 1% nhưng chỉ trong giai đoạn ngắn.
Năm 2008, lãi suất hạ từ hơn 5% xuống xấp xỉ 0% , cộng thêm 4 gói QE chưa từng có tiền lệ vì lãi suất cận 0 thì không giảm được thêm nữa. Giai đoạn lãi suất siêu thấp này keó dài từ 2008 đến tận hết 2015 mới tăng lại.
Năm 2017 2018, dù kinh tế tăng trưởng đang tốt, thì việc tăng lãi suất mới lên tới hơn 2% đã gây ra cú sập thị trường. Có lẽ chưa đến mức là khủng hoảng nhưng cũng cỡ gần 20% với SPX (Vnindex mất gần 30%) → Fed lại vội vàng hạ lãi suất.
Lãi suất có lẽ sẽ không bao giờ quay lại được thời 5-6% như 2 cuộc khủng hoảng trước kia nữa vì kinh tế đã quá quen với môi trường lãi suất thấp - giống kiểu nhờn thuốc kích thích hay thuốc giảm đau vậy.
Hiện nay lãi suất cũng mới tăng tí xíu mà yield curve đã inverted và tâm lý bi quan đã bao trùm, đồng thời một giai đoạn dài duy trì lãi suất 0% lại còn thêm doping in tiền. Giờ việc thu lại thuốc có lẽ sẽ gây shock cho nền kinh tế - có lẽ nào như cú sốc của thời kỳ Great Depression? Đó là điều cần phải hết sức lưu ý, vì quãng thời gian lag sau yield curve twist có lẽ sẽ không kéo dài đến 12-24 tháng với sức khỏe và độ “nhờn thuốc" của nền kinh tế hiện tại. Có lẽ đã đến rất gần rồi.
Hi vọng Fed sẽ không lặp lại sai lầm kiểu như năm 1930s để kinh tế rơi vào trạng thái đình trệ kéo dài, hi vọng chính sách đủ linh hoạt để chúng ta hạ cánh mềm, dù thực tế thì cũng coi như phải cho con nghiện tiếp tục cắn thuốc. Chính sách của Fed là trọng điểm trong những ngày tới đây mà mọi người cần lưu ý. Nếu Fed hạ giọng và có sự mềm mỏng hơn, thì thị trường sẽ có thể tạo đáy thành công và đi lên. Đợt giảm mạnh vừa rồi có lẽ sẽ giống như những đợt giảm trước đây, cảm thấy choáng váng khi đang ở trong nó, nhưng nhìn lại thì thấy ah cũng lại 1 đợt như bao đợt reset trước đây.
Một tips để theo dõi sớm hơn hành động của Fed, mọi người có thể nhìn lãi suất TPCP 2 năm (US 2 year yield), vì từ kinh nghiệm của LeoX, Fed có vẻ như nhìn 2 year yield để tính chính sách trong tương lai. Nếu lãi suất 2 năm tạo đỉnh thành công trong những ngày tới đây, sẽ là tin tốt cho thị trường.
Ngoài ra thì 2 sự kiện khác cũng ảnh hưởng lớn và cần được theo dõi update là tình hình Nga - Ukraine và việc phong tỏa covid tại TQ. Nếu các sự kiện này diễn ra theo chiều hướng tốt, hoặc ít nhất giai đoạn xấu nhất đã qua, đó là good news cho thị trường.
Thị trường có vẻ đã tạo đáy tạm thời nhưng rất yếu ớt. Tất nhiên rồi, không thể kỳ vọng vào 1 đợt hồi kiểu chữ V khi mà kinh tế thì trong giai đoạn nhiều rủi ro, lực bán thì mạnh và dứt khoát đến vậy. Thị trường sẽ cần thời gian để cân bằng quanh đây. Sau đó chờ đợi các tin tức sáng sủa, quan trọng nhất là từ 1 trong 3 điểm nêu trên.
Tuy vậy thì từ điểm phát hiện trong bài viết này, chúng ta cần hết sức thận trọng vì chu kỳ này có lẽ sẽ không cho ta nhiều thời gian như trong lịch sử. Một đợt sập mà chúng ta vẫn chờ đợi có lẽ sẽ đến sớm hơn ta tưởng. Mọi thứ vẫn đang vận hành đúng theo chu kỳ, chúng ta chỉ cố kéo dài cuộc chơi cho đến ngày tiếng chuông điểm, và có lẽ là rất rất gần rồi.
