Trước hết, xin được LƯU Ý rõ đây là bài viết mang quan điểm cá nhân, không phải là lý thuyết tài chính trong sách dạy hay tư vấn đầu tư. Mình không phải GS TS tài chính, các bạn cũng không biết mình có bao nhiêu tiền và kiếm tiền ntn. Ảnh avatar mình lấy từ phim “The man from nowhere”. Do vậy, mặc dù các bài viết của mình được viết với mong muốn thiện chí với cộng đồng, hãy sử dụng nó thận trọng ! Mình welcome tất cả các phản biện hay câu hỏi từ góc nhìn học thuật hay kinh doanh.

----------------------------------------

 

Như có diễn giải trong phần 2, bối cảnh và chính sách kinh tế hiện tại có thể dẫn đến nhiều hệ quả khác nhau chứ không nhất thiết là khủng hoảng sẽ xảy ra hay giá vàng sẽ tăng. Khủng hoảng xảy ra hay không, loại tài sản nào tăng giá sẽ tùy thuộc vào trường hợp nào sẽ xảy ra. Bạn cần hiểu rõ cơ chế này để khi bet vào một loại tài sản, bạn hiểu rõ bạn đang bet vào điều gì.

 

- Trường hợp TỐI ƯU: Hồi phục hình chữ V: Hãy bắt đầu với điều tốt đẹp nhất, đó là trường hợp B1 và B2 mình có mô tả trong phần 2. Trường hợp này như sau: 

                                    M tăng/ const x V tăng = P const x Y tăng 

 

Điều này có thể xảy ra khi (1) dịch bệnh được kiểm soát và người dân nhanh chóng quay lại mức chi tiêu cũ và (2) các doanh nghiệp chưa gặp phải khó khăn tài chính gì quá nghiêm trọng. Chi tiêu trở lại thúc đẩy V tăng và doanh nghiệp hồi phục sản xuất dẫn tới Y tăng. FED có thể bơm tiền tiếp hoặc không nên M có thể tăng hoặc giữ như bây giờ nhưng quan trọng là tiền được đưa vào chi tiêu và sản xuất bù đắp thời gian đắp chiếu vì dịch bệnh, không có lạm phát P nào được tạo ra. 

--> Trường hợp này việc lo ngại khủng hoảng hay tiền mất giá là nỗi sợ bị đưa lên quá mức, cần mua cổ phiếu vì kinh tế sẽ sớm tăng trưởng trở lại. Các nhà đầu tư F0 lần đầu vào chứng khoán thời gian qua sẽ là người có lý. 

 

- Trường hợp TỐT: Hồi phục hình chữ U. Đó là trường hợp A1 

                                        M tăng x V tăng = P tăng x Y tăng 

 

Trong trường hợp này, FED vẫn bơm tiền tiếp dẫn tới M tăng. Khi dịch được kiểm soát, chi tiêu tăng trở lại khiến V tăng và sản xuất tăng trở lại khiến Y tăng. Tuy nhiên, cái giá phải trả là lượng tiền bơm ra tạo ra tăng trưởng sẽ có độ trễ so với lạm phát dẫn tới lạm phát tăng trước. Đây là trường hợp đã diễn ra sau khi FED bơm tiền năm 2008. Thời điểm đó cũng nhiều NĐT hô hào đồng USD sụp đổ, tuy nhiên thực tế là có một chút lạm phát, giá vàng có tăng nhưng sau đó vẫn là 1 thập kỷ tăng trưởng. 

--> Trường hợp này vì có lạm phát được tạo ra nên bạn có lý khi nghĩ tới việc đặt cược vào vàng. Câu hỏi là giá vàng đã tăng rồi liệu đã bù đắp được hết rủi ro lạm phát sẽ diễn ra chưa ? Liệu vàng vẫn ở giá trị hợp lý hay đã vào vùng bong bóng ? 

 

- Trường hợp TỆ: Hồi phục hình chữ W. Đó là trường hợp A2: 

                                         M tăng x V tăng = P tăng x Y const/ giảm

 

Đây là trường hợp bơm tiền giống A1 nhưng tác dụng phụ của việc bơm tiền lại lớn hơn dẫn tới tạo ra lạm phát cao. Môi trường lạm phát đẩy lãi suất cao và có thể dẫn tới nợ xấu trong nền kinh tế tăng cao và kinh tế bị sụt giảm. Lúc này sẽ có suy thoái, thậm chí là khủng hoảng kinh tế diễn ra. Yếu tố P tăng có thể đến từ cung tiền M tăng nhanh hơn hàng hóa dịch vụ Y trong nền kinh tế. Nhưng P tăng cũng còn có thể đến từ V tăng. Chúng ta đã từng chứng kiến trong lịch sử thế chiến lần thứ 1, nước Đức in rất nhiều tiền trong giai đoạn 1914-1918 để phục vụ chiến tranh nhưng không hề có lạm phát. Nguyên nhân có thể là người dân đem tiền cất giữ hết để phòng rủi ro chiến tranh thay vì chi tiêu. Lạm phát chỉ diễn ra bắt đầu từ năm 1918 khi nước Đức thua trận, hòa ước Versailles được ký kết và chiến tranh tạm chấm dứt. (Sau đó thì Đức còn rơi vào thời kỳ siêu lạm phát khi phải bồi thường cho bên thắng cuộc nhưng đó là câu chuyện khác) 

 

Mình tách riêng thành 01 trường hợp đặc biệt để các bạn hiểu thêm về rủi ro lạm phát. Đó là trường hợp A3, khi một hoặc một vài yếu tố đầu vào tăng ảnh hưởng trực tiếp luôn đến giá cả và độc lập với yếu tố M và V: 

                                               M const x V const = P tăng x Y giảm

 

Trường hợp này có thể diễn ra tương tự cuộc khủng hoảng giá dầu năm 1973 khi các nước Arab ngừng cung cấp dầu để trả đũa việc Mỹ, Nhật và Tây Âu, ủng hộ của nhóm này đối với Israel trong cuộc xung đột giữa Israel và liên quân Ai Cập - Syria.Khi đó giá dầu tăng đẩy thẳng P tăng trực tiếp và đột ngột. Bối cảnh hiện tại thì điều này khó diễn ra nhưng bạn nên lưu ý theo dõi giá dầu vốn đã tăng từ 0$ vào tháng 4/2020 lên 42$ hiện tại và tình hình lũ lụt trăm năm có một ở Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến giá hàng hóa. 

--> Trường hợp này vì có lạm phát cao nên rõ ràng đặt cược vào vàng là phương án tốt. Bất động sản có thể diễn biến tương tự giai đoạn lạm phát cao 2009-2012 có những đợt bùng giá rất nhanh rồi đóng băng. 

 

- Trường hợp SIÊU TỆ: Kinh tế chìm đắm theo hình chữ L. Đó là trường hợp B3:

                                                 M tăng x V giảm = P const x Y giảm 

 

M tăng nhưng không kéo V tăng nổi và không chi tiêu thì cũng chả có sản xuất. Y giảm và P không tăng hoặc thậm chí giả. Đây là điều đã diễn ra trong thập kỷ mất mát tại Nhật, nơi mà vẫn đang đánh vật để tìm kiếm tăng trưởng trong bối cảnh dân số già và giảm và các lý thuyết kinh tế kích cầu không còn đúng. Trong tất cả các trường hợp, các ngân hàng TW sợ nhất trường hợp này, đó là giảm phát. 

--> Trường hợp này xảy ra thì nên học người Nhật, giữ tiền trong tài khoản ngân hàng hoặc mua trái phiếu an toàn vì giá cả còn giảm, nghĩ nhiều làm chi, cầm tiền là ổn. 

 

Bạn đang đặt cược vào điều gì. Mời các bạn thảo luận dưới đây nhé. 

 

Bài báo Cafef liên quan đến chủ đề: Cuộc tranh luận về “đại lạm phát” trở nên sôi sục, đây là lý lẽ của những người trong cuộc