Hôm nay viết về chủ đề ngoài đầu tư tí cho đỡ nhức đầu nha mọi người. Ngoài việc đầu tư, loại sách mà LeoX từng đọc nhiều thứ 2 chắc là sách làm mẹ hay dạy con. Trên giá sách có riêng 1 kệ để các thể loại sách về dạy con từ kiểu Pháp, Nhật, Do Thái đến Hổ, báo, đại Bàng gì gì cũng có … LeoX thường đọc để lấy góc nhìn , chắt lọc ý chứ không phải để áp dụng hầm bà làng nha, tạm gọi là kiểu sư tử đi cho nó mốt.
Tuy nhiên, rồi LeoX nhận ra rằng, cái khó nhất trong nghề làm cha mẹ là ở 2 điểm, thứ nhất là khả năng kiểm soát cảm xúc của bản thân. Thứ hai lại là phải không để lý trí lấn át đi cảm nhận của mình với con trẻ - điều thứ hai này lại có vẻ như rất ngược với điều thứ nhất. Sự mâu thuẫn này là thử thách khó nhất của việc làm cha mẹ. Mẹ nên là người hiểu con mình nhất, và biết lúc nào nên dùng lý trí, lúc nào cần cảm nhận bằng con tim.
Về chủ đề này LeoX cũng có khá nhiều điều để chia sẻ, đang không biết bắt đầu từ đâu nhỉ? 😊
Có lẽ bắt đầu từ việc xử lý các cơn khủng hoảng nhé. Mẹ nào cũng phát sợ các cơn khủng hoảng tuổi lên 1,2,3,4 rồi lại xyz của con mình đúng không? Nhiều mẹ từng than vãn, người ta nói có khủng hoảng lên 3 thôi mà sao tui thấy con tui nó khủng hoảng quanh năm ah =))
Bé út nhà LeoX cũng thuộc nhóm thi thoảng lại có những cơn khủng hoảng rất vô cớ và rất đáng sợ. Một vài lần đầu, LeoX áp dụng cách thức như với bé lớn, tức là dùng lý trí, kiểm soát cảm xúc bản thân để không thỏa hiệp và chiều theo ý muốn vô lý của con, kiên nhẫn giải thích để con hiểu các giới hạn. Tuy nhiên với bé thứ 2, việc đó không hiệu quả. Trận hờn giận của con kéo dài rất dai, vài tiếng đồng hồ vẫn có thể ngồi gào khóc. Mình càng giải thích càng khóc. Còn nếu bỏ đi để con tự calm down, con lại phát sinh cảm xúc rất tiêu cực kiểu: mẹ có yêu con không? Mẹ không còn yêu con nữa phải không? Hay mẹ có phải mẹ đẻ của con không? Mẹ đẻ của con đâu rồi ahuhu. (lại khóc rống lên )
Lần đầu nghe thấy những câu đấy LeoX bị shock và cảm thấy khá đau lòng. Vốn là một người nguyên tắc và cứng rắn, nhưng linh tính người mẹ mách bảo LeoX là cách này không ổn. Mình đã sai rồi. Cách giáo dục đúng không nên làm đứa trẻ cảm thấy điều đau lòng như vậy.
Từ ngày đọc sách đạo Phật, LeoX cảm thấy mình hiểu rất rõ sức mạnh của tình yêu thương. Một đứa trẻ nhất định cần được cảm thấy yêu thương, đặc biệt từ người mẹ. Tình yêu thương của mẹ đối với con là cội nguồn, là gốc rễ, là hạt giống của thứ tình yêu thuần khiết vô điều kiện. Một đứa trẻ sống trong áp lực thành công, không cảm nhận được sự yêu thương, lớn lên sẽ gặp khó khăn trong việc yêu thương người khác cũng như khả năng cảm nhận về hạnh phúc. Đa phần nó tác động sâu vào tâm thức chứ không phải nhìn rõ được theo từng ngày đâu.
LeoX từng biết những người lớn vật vã chữa lành vết thương của đứa trẻ là chính mình bị tổn thương trong quá khứ, những người lớn thành công nhưng hoang mang tìm kiếm ý nghĩa thực sự của hạnh phúc, những người lớn dằn vặt trong mâu thuẫn giữa bổn phận làm con theo tâm thức xã hội và tình cảm họ thực sự có. Một cách không cố ý, đôi khi họ làm đau lại ba mẹ mình như 1 cách trả thù trong tâm thức thông qua lời nói cộc cằn phũ phàng mà bản thân họ cũng không nhận ra hoặc không chịu thừa nhận. Vấn đề này LeoX cũng từng nói đến trong bài viết khá dài mang tên “ Làm thế nào để khai phá hết năng lực bản thân”. Nếu bạn chưa biết “khoảng cách” là gì thì hãy đọc nhé. Nhận ra các khoảng cách cũng là một năng lực làm nên người mẹ tuyệt vời đó. (LeoX không nhận mình là người mẹ tuyệt vời đâu nha).
Quay trở lại với câu chuyện xử lý khủng hoảng. LeoX đã áp dụng và thấy rất hiệu quả nhờ 1 câu thần chú rất đơn giản. Câu thần chú ấy là “Mẹ hiểu là con đang cảm thấy ….”. Từ ngày áp dụng câu thần chú này, các cơn khủng hoảng đôi khi lại trở nên thật đáng yêu khi quan sát đứa con của mình tự nhận ra vấn đề và vượt qua được cơn khủng hoảng do chính con tạo ra. Thậm chí tự con còn phát hiện ra cơn tức giận sắp trào lên và nhờ mẹ giúp đỡ.
Câu nói này đơn giản chỉ là ghi nhận cảm xúc của đứa trẻ, cho con thấy là mẹ hiểu con đang cảm thấy gì thay vì giải thích lý lẽ, phân tích đúng sai. Lý lẽ đúng sai trong giây phút dâng trào cảm xúc này chả có ý nghĩa gì đâu. Con không nghe được gì đâu, nhất là khi con cảm thấy mình cũng đang không được lắng nghe, không được hiểu. Có câu nói ghi nhận cảm xúc này sẽ giúp con và mẹ kết nối lại với nhau, là điều rất quan trọng khi bạn muốn chuyển tải các thông điệp “mang tính giáo dục” sau đó.
Ví dụ như tình huống bạn em nằng nặc đòi quyển sổ mà bạn lớn mới được bạn tặng nhân dịp kết thúc năm học. Thực ra con hoàn toàn hiểu nó không phải của mình, nhưng con không ngăn được cảm xúc muốn chiếm lấy nó, sở hữu nó. Đó là cảm xúc rất phổ biến ở con trẻ. Khi không đạt được, con xông vào lấy và bám bạn lớn dai như đỉa để đòi bất chấp rủi ro bị đánh. Khi người lớn bắt đầu can thiệp bằng cách giải thích cái đó không phải của con, con như vậy là sai rồi, không ai bênh con khi con vô lý vậy đâu, con cứ ngồi mà khóc đi, con đi vào phòng suy nghĩ đi … blahh thì cơn bùng nổ cảm xúc càng dâng cao. Và có thể với 1 số bạn ít nhạy cảm, khi không đạt được điều mình muốn, bạn ý khóc 10-15 phút rồi quên. Nhưng có những bạn cơn bùng nổ có thể kéo dài cả nửa ngày và vẫn còn ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn í sau đó, chưa kể kéo theo những suy nghĩ tiêu cực về việc mình có được yêu thương hay không. Ôi, đúng là cha mẹ sinh con trời sinh tính. Đôi lúc LeoX cũng tự hỏi sao cái tính ngang và dai này ở đâu ra 😊)
Tình huống này, LeoX sẽ bắt đầu bằng câu hỏi: Mẹ hiểu con đang cảm thấy buồn lắm, có phải vì con không có quyển sổ đẹp như của anh/chị không? Quyển sổ đó đẹp nhỉ, nếu mẹ là con mẹ cũng thích mê. Lúc này bạn ý sẽ ngưng gào khóc để nghe, vì được nghe cái muốn nghe mà. Mũi dãi tè le nhưng gật như bổ củi rồi bắt đầu trình bày.
Lúc này, sự kết nối giữa mẹ và con đã được thiết lập. LeoX sẽ ôm con vào lòng để nghe con phân bua trình bày. Cái ôm lúc này là quan trọng để yêu thương được lan tỏa và cảm xúc được xoa dịu. Sau đó đặt câu hỏi gợi ý cách giải quyết như: giờ làm thế nào để con cũng có được 1 quyển sổ đẹp như của anh/ chị nhỉ ? Con lập tức gợi ý hay mẹ mua cho con nhé. Nghĩ mấy giây biết không được rồi lại tự chỉnh, hay là nếu con được super star tuần này thì mẹ mua cho con nhé. LeoX nói: Ơ mẹ thích kế hoạch đó đó, không biết mua quyển sổ như vậy ở đâu nhỉ? Ơ nhưng lỡ có quyển sổ Orca đẹp hơn thì sao , blahhh và câu chuyện đã được lái theo hướng hoàn toàn vui vẻ.
Thường thì sau khi con đã calm down và vui vẻ trở lại, LeoX mới bắt đầu các bài “giáo lý” nhẹ nhàng về việc giới hạn, đúng sai, về “con tức giận” và làm thế nào để quản lý nó. Dần dà rồi các đợt khủng hoảng cũng thưa dần. Đôi lúc con còn tự nhận ra là mình sắp tức giận nhưng đã kịp dừng lại rồi chạy đi khoe mẹ. Đấy cũng là cách LeoX giúp con nới dần “khoảng cách” – một kỹ năng mềm mà sau này trở thành bản năng sẽ giúp ích cho con nhiều trong tương lai.
Cách này vừa cần sự kiểm soát cảm xúc của cha mẹ, lại vừa cần dùng cảm xúc để hiểu tâm trạng của con, vừa dùng logic của cái đầu vừa dùng sự cảm nhận của con tim. Cứng quá tổn thương con, mềm quá làm hư con. Cân bằng luôn là nghệ thuật đỉnh cao nhất và cũng khó nhất.
Một điều LeoX học được nữa là não của con trẻ được lập trình sẵn cơ chế bắt chước tự động. Tức là khi bạn tức giận, quát tháo, nắp não của bạn mở ra vì nó ở trạng thái bị kích động. Ngay lập tức, não đứa trẻ cũng được lập trình để bung nắp ra. Con bắt chước bạn hoàn toàn. Nên nếu không muốn con mình sau này hay quát tháo, tức giận, khả năng kiểm soát kiềm chế cảm xúc kém, thì bạn phải làm được điều đó trước để làm gương đã.
Đừng bao giờ quát to hơn để đè tiếng khóc của con mong nó nghe thấy. Nếu con gào khóc to quá, bạn nói con không nghe thấy gì nữa, hãy thử nói thầm xem. Khi bạn nói thì thào, con sẽ bắt đầu im lặng để nghe bạn nói. Vì lúc bạn đủ calm để nói thầm, tức là không còn ở trạng thái bị kích thích nữa, thì nắp não của bạn cũng đóng lại rồi. Với cơ chế bắt chước, não con bạn cũng sẽ bớt bị kích thích và đóng lại thôi.
Mà thực ra, câu thần chú “ Mẹ hiểu con cảm thấy …” chả phải đúng riêng đối với trẻ con đâu. Bạn thử áp dụng ngay với vợ/chồng bạn mà xem, bạn sẽ thấy việc truyền thông giao tiếp giữa hai vợ chồng cải thiện hơn nhiều đó. Hãy bắt đầu bằng câu : “Anh hiểu là em đang cảm thấy/ em hiểu là anh đang cảm thấy ….” Trong đạo Phật, điều này gọi là dùng “ái ngữ” thì phải.
Nhớ nhé, truyền thông/ giao tiếp là tối quan trọng trong mọi mối quan hệ, giữa vợ với chồng, giữa bố mẹ với con cái, giữa bạn bè đồng nghiệp với nhau, giữa các thành viên trong 1 tổ chức như doanh nghiệp, thậm chí giữa Đảng và nhân dân =)) (nâng tầm quá).
Túm lại truyền thông/ giao tiếp là mạch máu. Khi nó không thuận lợi tuôn chảy, các vấn đề trong các mối quan hệ sẽ bắt đầu nảy sinh vấn đề và rạn nứt. Thế nên, không chỉ với con, đừng bao giờ give up việc chia sẻ/ tâm sự với vợ/ chồng bạn nếu còn muốn gắn bó với nhau nhé. Nếu chán nản mà ngó lơ mặc kệ sẽ dễ rơi vào tình huống không còn gỡ được một ngày nào đó lắm đấy.
Nếu muốn bắt đầu việc cải thiện truyền thông giữa vợ với chồng, bố mẹ với con cái, hãy tag vợ/ chồng bạn vào đọc để hiểu, để đồng thuận và để cùng nhau bỏ thêm nỗ lực gắn kết hơn nhé!
Giờ đọc xong rồi thì hãy đặt điện thoại xuống để chơi với con hoặc tâm sự với vợ/ chồng thôi các bạn ơi. Hãy dành thời gian đọc những thứ bổ ích, đừng lướt Face vèo vèo xem cuộc sống người khác chi thêm mệt nha!
Chúc mọi người có cuối tuần thật vui và hạnh phúc. <3
Ký tên: Leo Mom
Ảnh là Leo Mom và 2 đứa Leo con.
