Em võ vẽ dịch bài của Ray Dalio post hôm qua về coronavirus. Có nhiều chỗ em cũng không hiểu lắm, mong anh chị thông cảm và khai sáng thêm giúp em
“Tôi xin nhắc lại nguyên tắc phổ quát của mình: tôi không thích đánh cược vào những thứ mà tôi không cảm thấy tương đối chắc chắn, tôi không thích đánh cược một quả thật lớn, và tôi thà tìm cách trung lập hóa bản thân để đối phó với những thứ chưa biết thay vì đánh cược vào chúng. Nguyên tắc này áp dụng với coronavirus. Tuy nhiên, tôi không thể không đứng yên nhìn mà vẫn phải đưa ra nhận định của mình về hoàn cảnh hiện tại và tìm cách xử lý tương ứng. Vì thế tôi viết bài này để bày tỏ suy nghĩ của mình, bạn có thể theo hay không thì tùy. Khi đọc những dòng này xin hãy nhớ rằng tôi là người ngoại đạo về các loại virus, dù tôi cũng cố đối chiếu với ý kiến của những chuyên gia hàng đầu thế giới về lĩnh vực này.
Ba khía cạnh
Theo tôi thấy thì có 3 điều có liên quan đến nhau đang cùng diễn ra, chúng rất khác nhau và không nên bị nhầm lẫn: 1) loại virus này, 2) ảnh hưởng lên nền kinh tế do phản ứng của con người với loại virus này gây ra, và (3) hoạt động của thị trường. Cả ba điều này sẽ đều bị ảnh hưởng bởi những phản ứng cảm xúc mạnh. Từng yếu tố riêng lẻ và khi kết hợp cùng nhau sẽ tạo ra một đợt whipsaw khổng lồ (cái này em không hiểu, anh chị nào giải thích giúp em với) với những định giá sai lớn, có khả năng sẽ gây ra suy thoái mà tôi đã lo lắng từ lâu là sẽ xảy ra khi quan sát khoảng cách giàu nghèo/ chính trị lớn và giai đoạn cuối cùng của một chu kỳ nợ lớn (khi nợ tăng cao và các ngân hàng trung ương bất lực trong việc cố gắng kích thích).
1) Virus
Bản thân virus sẽ gần như chắc chắn a) đến và đi và b) có tác động cảm xúc lớn, rất có thể sẽ tạo ra hiệu ứng whipsaw lớn. Nó rất có thể sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu không kiểm soát được và có thể gây ra hệ lụy lớn về kinh tế và con người. Tuy nhiên cách xử lý và mức độ hậu quả phụ thuộc rất nhiều theo vị trí (cũng sẽ ảnh hưởng đến cách thị trường đó phản ứng với virus). Ngăn chặn virus (tức là giảm thiểu sự lây lan của nó) sẽ xảy ra tốt nhất khi có 1) các nhà lãnh đạo có khả năng đưa ra quyết định điều hành tốt và nhanh chóng, 2) người dân tuân theo mệnh lệnh, 3) một bộ máy quan liêu có khả năng thực thi và điều hành các kế hoạch và 4) một hệ thống y tế có khả năng xác định và điều trị virus tốt và nhanh chóng. Điều này sẽ cần các nhà lãnh đạo phải kích hoạt chế độ “cô lập xã hội” nhanh chóng và hiệu quả trước khi virus tăng tốc và tắt chế độ đó ngay lập tứ ngay khi sự lây lan virus giảm. Tôi tin rằng Trung Quốc sẽ vượt trội về điều này, các nền kinh tế lớn phát triển sẽ kém hơn nhưng cũng vẫn ổn, và những nước yếu hơn về những khía cạnh này sẽ gặp nguy hiểm hơn. Vì lý do này, tôi được biết rằng có khả năng nó sẽ tăng tốc nhanh ở các quốc gia như vậy và tỷ lệ thuận với bốn yếu tố tôi vừa đề cập, và có khả năng là phụ thuộc vào điều kiện thời tiết (ví dụ, thời tiết nóng ở Nam bán cầu được cho là một yếu tố ức chế lây lan). Do virus đang lan nhanh đến nhiều quốc gia và số ca lây nhiễm và tử vong có thể sẽ tăng nhanh, tin tức về dịch bệnh nhiều khả năng sẽ làm tăng các phản ứng hoảng loạn. Ngoài ra, ở Mỹ sẽ có nhiều đợt xét nghiệm diễn ra trong vài tuần tới, điều này sẽ làm tăng đáng kể số ca nhiễm bệnh được phát hiện. Điều này cũng có thể dẫn đến các phản ứng nghiêm trọng hơn và kiểm soát khoảng cách xã hội lớn hơn. Tôi được cho biết rằng những bệnh viện có thể trở nên quá tải, điều này sẽ khiến việc chăm sóc cho tất cả bệnh nhân trở nên khó khăn hơn. Nói tóm lại, tôi được khuyến cáo rằng ở phía trước tình hình sẽ còn nghiêm trọng hơn nữa.
2) Tác động kinh tế
Phản ứng với virus (ví dụ, cô lập xã hội) có thể sẽ gây ra suy giảm kinh tế lớn trong ngắn hạn sau đó là phục hồi, và có lẽ sẽ không để lại tác động kinh tế lớn kéo dài. Lịch sử đã chỉ ra rằng hệ số tử vong cao sẽ gây ra những vấn đề về tình cảm và tâm lý lớn hơn nhiều so với các vấn đề kinh tế và thị trường về mặt dài hạn. Đây là nhận định của tôi khi tìm hiểu về dịch cúm Tây Ban Nha - tôi coi là trường hợp xấu nhất có thể xảy ra với coronavirus, các dịch bệnh khác trong lịch sử cũng vậy.
Mặc dù tôi không cho rằng dịch bệnh này sẽ có tác động kinh tế về lâu dài, nhưng tôi không thể chắc chắn rằng nó sẽ không xảy ra. Bởi vì như bạn biết, tôi tin rằng lịch sử đã cho chúng ta thấy: khi a) có một khoảng cách giàu nghèo / chính trị lớn và có một cuộc chiến giằng co giữa phe cánh tả và cánh hữu, có những xung đột lớn hơn và nhiều hơn giữa các bên làm giảm hiệu quả của việc ra quyết định, và điều này trở nên tồi tệ hơn khi c) có những khoản nợ lớn và các chính sách tiền tệ không hiệu quả và d) có những cường quốc mới nổi đang thách thức các cường quốc thế giới hiện tại. Lần cuối cùng xảy ra hiện tượng này là vào những năm 1930 trước Thế chiến II, và lần trước đó là trong giai đoạn dẫn đến Thế chiến I. Dĩ nhiên, khoảng cách giàu nghèo, xung đột chính trị dẫn đến những thay đổi chính sách, và sự xuất hiện của coronavirus là 3 yếu tố cần quan tâm hàng đầu vào ngày Super Tuesday hôm nay (ngày có kết quả bầu cử sơ bộ).
3) Tác động thị trường
Thế giới hiện đã và đang tận dụng đòn bẩy với rất nhiều tiền mặt bên lề, tức là hầu hết các nhà đầu tư là cổ phiếu dài và các tài sản rủi ro khác và lượng đòn bẩy diễn ra để hỗ trợ các vị trí này rất lớn vì lãi suất thấp so với dự kiến lợi nhuận trên cổ phiếu và nhu cầu tận dụng lợi nhuận thấp để làm cho chúng lớn hơn đã dẫn đến điều này. (Câu này là em chịu chả hiểu gì, nhờ anh Google này ) Các hành động được thực hiện để cắt giảm các hoạt động kinh doanh chắc chắn sẽ khiến giảm doanh thu cho đến khi virus và hoạt động kinh doanh đảo ngược trở lại, dẫn đến sự phục hồi của doanh thu. Điều đó có khả năng sẽ (nhưng không chắc chắn) dẫn đến tài chính hình chữ V hoặc chữ U cho hầu hết các công ty. Tuy nhiên, trong thời gian giảm, tác động thị trường đối với các công ty có đòn bẩy trong các nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề nhất có lẽ sẽ rất đáng kể. Chúng tôi sẽ cho bạn thấy điều này sớm thôi. Tôi đoán là thị trường có thể sẽ không phân biệt tốt giữa những thị trường có thể và không thể chịu đựng được cú sốc tạm thời và sẽ tập trung quá nhiều vào việc mất doanh thu tạm thời và quá ít vào tác động lên tín dụng. Ví dụ, một công ty có nhiều tiền mặt và chịu thiệt hại về doanh thu lớn có lẽ sẽ bị ảnh hưởng không nhiều so với một công ty mất ít doanh thu hơn nhưng có nhiều khoản nợ ngắn hạn hơn.
Ngoài ra, đối với tôi, có vẻ như đây là một trong những sự kiện thảm khốc 100 năm mới xảy ra một lần. Kiểu sự kiện có khả năng hủy hoại các công ty bảo hiểm có cover trường hợp này và những người không mua bảo hiểm để bảo vệ bản thân khỏi tình huống vì họ cho rằng chuyện này hầu như không bao giờ xảy ra. Các thị trường đang và sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi những người chơi bị ép buộc phải thực hiện các động thái thị trường do vấn đề dòng tiền thay vì phân tích bản chất một cách tường tận. Chúng ta đang thấy điều này trong động thái thị trường rất kỳ lạ và không có căn cứ hiện nay. Ngoài ra, điều thú vị là một số công ty có lợi suất tiền mặt tốt đã trở nên hấp dẫn như thế nào, đặc biệt là khi nhiều người chơi trên thị trường đã bị lung lay.
Về chính sách của ngân hàng trung ương, việc cắt giảm lãi suất và tăng thanh khoản sẽ không dẫn kích hoạt nổi hoạt động mua bán của những người không muốn ra ngoài và mua, mặc dù họ có thể tăng giá tài sản rủi ro một chút để đưa tỷ lệ gần hơn đến mức không chạm đáy. Điều đó đúng ở Mỹ. Ở châu Âu và Nhật Bản, chính sách tiền tệ gần như hết xăng nên khó có thể tưởng tượng chính sách tiền tệ thuần túy sẽ hiệu quả đến đâu. Ở châu Âu, sẽ rất thú vị để xem liệu các kích thích chính sách tài khóa có thể cải thiện trong môi trường chính trị này hay không. Ngoài ra, ở tất cả các quốc gia, đừng mong đợi sự kích thích nhiều hơn đến từ việc cắt giảm lãi suất. Vì vậy, dường như đối với tôi, việc ngăn chặn thiệt hại kinh tế đòi hỏi phải có chính sách tài chính và tiền tệ phối hợp nhắm tới các trường hợp cụ thể của các tổ chức đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn nợ / thanh khoản thay vì chính sách chung về cắt giảm thêm lãi suất và tăng thanh khoản.
Tài sản quan trọng nhất mà bạn cần chăm sóc tốt là bản thân và gia đình. Cũng như đầu tư, tôi hy vọng rằng bạn sẽ tưởng tượng ra trường hợp xấu nhất và tự bảo vệ mình khỏi nó”
