Thời gian này có rất nhiều người hỏi mình về việc mua vàng hay mua đất. Khi mà lãi suất hạ trong khi giá vàng và cả giá đất ở nhiều nơi liên tục lập đỉnh, sự sốt ruột là có thể hiểu được. Sự sốt ruột có vẻ đang bùng lên này ở Việt Nam thực ra đã bùng nổ trên thị trường toàn cầu khi mà FED liên tục bơm tiền vào thị trường tạo nên một cơn lốc tiền giá rẻ. Chúng ta đang ở một thị trường BULL (thị trường tăng giá) rất bất thường nếu xét đến tính liên kết với các yếu tố cơ bản: Lãi suất trái phiếu tiếp tục giảm đẩy giá trái phiếu tăng trong khi xếp hạng tín nhiệm (rating) của các doanh nghiệp đang bị các hãng định mức tín nhiệm hạ bậc. Việc này khá bất thường vì khi doanh nghiệp bị hạ định mức tín nhiệm thì lãi suất đi vay phải tăng lên để bù rủi ro cho người cho vay. Giá cổ phiếu tăng liên tục kể từ khi FED bơm tiền trong khi lợi nhuận của phần nhiều doanh nghiệp giảm mạnh do ảnh hưởng của dịch bệnh và chu kỳ kinh tế Giá bất đất nền ven đô và những thành phố trong tương lai tăng mạnh trong khi trung tâm các thành phố lớn như TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang… chứng kiến giá thuê sụt giảm và một số bất động sản phải bán cắt lỗ Giá vàng liên tục lập đỉnh. Đây có lẽ là loại tài sản duy nhất có thể giải thích được bằng các yếu tố cơ bản. 

Bạn LeoX đã viết rất nhiều về chủ đề này nên mình sẽ không thảo luận thêm về lí do vàng tăng nữa. Giá tài sản tăng tạo nên cảm giác tiền mất giá dù lạm phát công bố vẫn đang khá thấp. Dường như không ai thích nắm giữ tiền trừ các doanh nghiệp đang điêu đứng vì dịch bệnh và suy thoái kinh tế. Ở một thị trường giá tăng mua gì cũng lên thì nhà đầu tư nên bật champagne ăn mừng. 

Tuy nhiên, thực tế không đơn giản như vậy. Đang có sự lệch pha rất rõ giữa yếu tố cơ bản của nhiều loại tài sản và giá cả của chúng trên thị trường. Sự lệch pha này được giải thích bằng việc quá có nhiều tiền bơm ra trong khi triển vọng kinh tế kém khiến cho tiền tìm nơi trú ẩn tại các tài sản tài chính. Vấn đề cần đặt ra ở đây là ai sẽ là người cuối cùng nắm giữ tài sản trong trò chơi gắp lửa bỏ tay người này ? Ai là người sẵn sàng cầm trái phiếu với lãi suất âm. Lãi suất âm đồng nghĩa với việc bạn mất chi phí để cho vay. Tại sao vậy ? Vì bạn không biết bỏ tiền vào đâu vì đem đi kinh doanh hay đầu tư rủi ro còn dễ mất tiền hơn. (Mình đang viết cho bối cảnh thể giới. Ở Việt Nam trái phiếu doanh nghiệp vẫn đang bán rất tốt vì lãi suất cao hơn khá nhiều so với tiết kiệm. Nhưng thời buổi khó khăn cho doanh nghiệp như thế này, lãi càng cao càng là 1 gánh nặng rất lớn và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã tăng phí mã về khối lượng phát hành. Hãy cận thận với việc thu hồi nợ cho vay) Ai là người sẵn sàng mua cổ phiếu khi mà lợi nhuận doanh nghiệp đang sụt giảm nhanh chóng và ngày càng ít dấu hiệu sẽ sớm hồi phục ? Bong bóng được bơm thêm nhờ vào các quỹ chỉ số ETF mua cổ phiếu mà không cần quan tâm đến yếu tố cơ bản. Ai là người sẵn sàng nắm giữ các bất động sản của các thành phố tương lai và đợi tới chu kỳ tới khi mà trung tâm của các thành phố lớn còn đang không kiếm ăn được ? Nếu ai đi buôn đất chu kỳ trước chắc vẫn còn nhớ. Giá đất của nhiều dự án phía tây Hà Nội sau 10 năm vẫn còn chưa về được đỉnh cũ. 

Ngày càng có nhiều chỉ báo cho thấy chúng ta đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng tàn khốc nhất kể từ cuộc đại suy thoái năm 1929. Cuộc khủng hoảng này không xuất phát đơn lẻ từ 1 thị trường mà có tính toàn cầu khi có 3 yếu tố lớn cùng xuất hiện (điều mà chỉ xuất hiện cách đây gần 1 thế kỷ tại Great Depression mà hầu hết chẳng ai trong số chúng ta đã từng thực sự trải qua), đó là (1) sự kết thúc của một chu kỳ nợ dài hạn khi lãi suất về 0 và chính sách tiền tệ hết room + (2) sự xung đột địa chính trị giữa một cường quốc mới nổi và một cường quốc hiện hữu + (3) chênh lệch giàu nghèo đạt mức đỉnh (dạo này bạn nào đọc báo sẽ thấy số vụ cướp ngân hàng tăng đột biến). FED đang cố gắng cứu nền kinh tế giống như cách một bác sỹ cấp cứu một bệnh nhân nghiêm trọng. Bơm tiền theo lý thuyết Milton Friedman để bù đắp tiền mất đi trong khủng hoảng và cung cấp thanh khoản theo cách mà Ben Bernanke đã từng làm nằm 2008 là đứng ra làm người mua cuối cùng tạo thanh khoản cho các loại tài sản khi những đối tác khác trên thị trường e ngại. Chỉ có một điều khác là lần này room cho việc thực thi chính sách thì đã ít đi rất nhiều do lãi suất đã về 0, cuộc khủng hoảng đang trở nên sâu rộng hơn và trầm trọng hơn bởi yếu tố bệnh dịch dẫn đến quy mô bơm tiền lớn hơn rất rất nhiều những cuộc khủng hoảng trước đây. FED kỳ vọng nền kinh tế sẽ hồi phục thần kỳ như năm 2008 và thà chấp nhận lạm phát tăng còn hơn giảm phát (lãi suất tiếp tục giảm, chả ai muốn đầu tư sản xuất kinh doanh như trường hợp của Nhật Bản). Áp lực mất giá đồng tiền đang diễn ra trên quy mô toàn cầu vì chả nước nào muốn đồng tiền mạnh lên để ảnh hưởng tới việc xuất khẩu. Khi đồng tiền có rủi ro mất giá, vàng và bất động sản là 2 loại tài sản được ưa thích để trú bão. 

Tuy nhiên, trong khi vàng đang có vẻ vào trend khi được nhà đầu tư toàn cầu đồng loạt săn lùng thì cầu bất động sản tại thị trường Việt Nam vẫn là một dấu hỏi. Nguồn thu từ việc khai thác cho thuê lẫn khả năng chi trả của người mua thực đang bị ảnh hưởng rất nhiều bởi bối cảnh kinh tế. Trong bối cảnh hiện nay, sai số sẽ phải trả giá rất đắt. Hãy yêu cầu một biên độ an toàn cao hơn cho các tài sản mà bạn cảm thấy đang rủi ro hơn. Còn những câu chuyện về các thành phố mới, hãy suy nghĩ kĩ vì đến trung tâm còn đang đói các thành phố mới không khéo sẽ là chuyện 10 năm tới xào lại kể tiếp. 

Các bạn chia sẻ kinh nghiệm đầu tư để mọi người cùng học hỏi nhé. Chúc may mắn !